شهر شلوغ تهران در جنوبی ترین نقطه خود قطعه ای از بهشت را در خود جای داده که امانتدار پیکر پاک مردان مرد این سرزمین است. انسان هایی که نه تنها زیستن و رفتنشان روشنگر راه بازماندگان بوده است که مزارهای مطهرشان نیز پیام رسان آرمانهای مقدسی است که با آن زیستند و برای حفظ آن رفتند. مزارهایی که هر کدام از آنها به تنهایی شاخص و گویای اندیشه شهیداني است که اعتقادات و آرمانهایشان در قالب وصایا و شعارها بر سنگ مزارشان حک شده است. همچنين تزیین حجله ها و انتخاب اشياء داخل آنها و شکل ظاهری سنگ مزارها نيز بر اساس سلیقه خانواده ها و بازماندگان شهدا و تحت تأثير حال و هواي مؤمنانه و قهرمانانه آن دوره طراحی شده است. تنوع موجود در شکل ظاهری و محتوای سنگ نوشته های مزارها نمایشگاهی هنرمندانه و موزهای تاریخی بوجود آورده است که اگر تمام امکانات بسیج شوند و همه هنرمندان جمع شوند، قادر نخواهند بود معنویتی که فضای فعلي به زائران القاء می کند را بوجود آورند.
متاسفانه این تنوع باعث شده که برخی نهادها مانند بنیاد شهید و شهرداری تهران به منظور زیباسازی، تصمیم به حل این مشکل یعنی از بین بردن تنوع در مزارهاي شهدا و یکسان سازی آنها بگیرند. غافل از اینکه این تنوع نه تنها مشکل نیست بلکه کنار هم قرار گرفتن این سلیقهها و تنوع موجود در طراحی قبور گلزار شهدا معرف ریشههای عمیق فرهنگی دفاع و جهاد وشهادت، در آحاد مردم خصوصا خانوادههای معزز شهداست و تبدیل آنها به یک نماد واحد حتی اگر با معماری اسلامی و ایرانی تزئین و طراحی شده باشد، نمی تواند گویای شور و عشق و عرفان دلهایی باشد که در فضای معنوی و حماسی آن برهه از تاریخ کشور با یقین و اعتقاد عمیق خود، این تابلوهای زیبا را ترسیم کردهاند.
اکنون به دنبال اجرای طرح ساماندهی در گلزارهای شهدای سراسر کشور و تصمیم گیری مجریان مبنی بر شروع اجراي طرح در بهشت زهرای تهران و اجرای آن در قطعه 44 گلزار شهدا نگرانیهایی از سوی خانوادههای شهدا و زائرین نسبت به آسیب دیدن شکل و فرم فعلی مزار شهدا وجود دارد که صرفا یک مسئله احساسی نیست بلکه این اعتراضات از طرف کسانی بیان می شود که دلسوزانه و متعهدانه نگران از دست رفتن نمادها،تصاویر، شعرها و شعارهایی هستند که شاید برای نسل اول و دوم انقلاب بر اثر تکرار عادی به نظر بیاید و اهمیت چندانی نداشته باشد اما با گذشت زمان ارزش تاریخی و فرهنگی این آثار روشنتر خواهد شد. آثاری که تنها یادگارهای باقیمانده از دوران انقلاب و دفاع مقدس هستند و نمادی از ایثارهای مؤمنانه دیروز برای نسل پرسشگر امروز و آینده هستند.
با توجه به ارزش تاریخی فرهنگی گلزار شهدا و اقدام مصرانه بنیاد شهید و شهرداری تهران جهت تخریب اين فضا به منظور اجراي طرح بازسازی و یکسان سازی مزارها، باید پرسید حفظ این آثار ارزشمند بر عهده کدام نهاد مسؤول است؟
در پی اعتراضات و نگرانیهای ابراز شده نسبت به اجرای این طرح، توجه به ذکر چند نکته ضروری است:
- تنوع در شکل ظاهری مزارها نماد مردمی بودن دفاع و از خود گذشتگی مردم خصوصاَ جوانان در این دوره از تاریخ کشور است و انهدام این تنوع و یکسان سازی آنها تداعی کننده اجبار و زور و عدم رضایت خانوادهها در اعزام نیروهای مردمی و تشابه آن با قبور کشته شدگان جنگهاي جهاني در سایر کشورهاست.
- شكل ظاهري حجلهها و محتوای سنگ نوشتهها نمایانگر حضور طبقههاي اجتماعی متفاوت در جنگ، افق فرهنگي، طرز تفكر، باورهاي مذهبي و وابستگيهاي فرهنگي و قومي آنها و همچنين منبع ارزشمندی برای مطالعات فرهنگی و مردم شناسي پ‍ژوهشگران علوم اجتماعي و اصولا شناخت واقعيتهاي انقلاب و جنگ است.
- جا دارد از مسؤولان سازمان میراث فرهنگی پرسیده شود آیا یک اثر فقط با گذشت زمان ارزش تاریخی پیدا می کند و آیا ارزش تاریخی آثاری که نقش مؤثری در انتقال پیام انقلاب و دفاع مقدس به نسلهای آینده خواهد داشت کمتر از آثار به جا مانده از دوران پادشاهان گذشته است؟ در حالی که در مورد نقشها ونمادهای بر جای مانده بر روي اشیاء ، ظروف ، کوزههای قدیمی و حتی سنگ قبور باستانی مطالعات گوناگون انجام شده و هزینههای زیادی صرف مرمت و حفظ آنها میشود.
- با توجه به اينكه تاكنون محافظت از اين فضاي فرهنگي و زيارتي به باد و باران سپرده شده و حتي برخي از خانوادهها نيز بدون توجه به ارزش فرهنگي اين مزارها، نسبت به تعويض سنگ مزارها و تخريب حجلهها اقدام كردهاند؛ آیا وقت آن نرسیده که برای مرمت و نگهداري این آثار ارزشمند تاریخی و در عین حال مقدس و فرهنگی این کشور اقدام جدی بشود و از نابودي و تخریب آنها جلوگیری شود؟
- ماندگاركردن قبور با استفاده از مصالح بهتر يكي از اهداف این طرح اعلام شده است، در صورتی که عقل سلیم حکم میکند در حالی که بسیاری از این مزارها سالم و بدون فرسودگی هستند نسبت به حفظ و مرمت آنها اقدام شود نه تخریب و بازسازی آنها.
- البته ساخت موزهي جنگ و دفاع مقدس امر شایسته و بایسته ایست ولی نه به منظور نگهداری حجله ها، عکسها و اشياء موجود در آنها و احتمالاَ سنگ مزارها. چرا که تـأثیر گذاری فرهنگی و معنوی این عکسها و نمادها در یک مکان زیارتی بسیار بیشتر از قرار دادن آنها در یک موزه تاریخی (حتی در مجاورت گلزار شهدا) است.
- محور طرح ساماندهی، ایجاد زیبایی ظاهری بر اساس نظم و یکسان سازی است. در حالی که نمیتوان زیبایی و ارزش یک مکان تاریخی، فرهنگی و زیارتی را فقط با معیارهای ظاهری سنجید.
متن کامل
http://mashreghnews.ir/NSite/FullStory/News/?Id=8086
پاسخحذفوضعیت اسفبار گلزارشهدای سبزوار+تصاویر
بعد از گذشت دوسال از تخریب قبور شهدای سبزوار ، همچنان گلزار شهدای این شهرستان در وضعیتی نابسامان و دور از شان شهدای والا مقامش رها و شاید هم فراموش گردیده است.
به گزارش مشرق به نقل از بی‌باک، مسئولین این شهرستان عدم بودجه کافی برای بازسازی این مکان شریف را دلیل تعلل و کوتاهی خود بیان کرده اند امّا سئوالی که بیپاسخ مانده است اینکه آیا همه پروژه های این شهرستان در صورت کسری بودجه به حال خود رها می شوند؟!
آیا جا ندارد که مسئولین ذی ربط با همت، تلاش و کار مضاعف خویش نقایص و کمبودها را جبران کرده و با توجیهات نسنجیده خود به شعور مردم و خانواده های شهدا توهین ننمایند و از همه مهمتر به وظیفه انسانی و دینی خود آنچنان که بایسته و شایسته است عمل نموده باشند؟
به هر حال شاید برای برخی تاریخ شهداء به پایان رسیده است و الا در ایامی که صنف طلا فروش برای تحمیل خواست نامشروع و غیر قانونی خود دست به اعتصاب می زنند، جماعتی برای حفظ دریای پر از گوهر و مرواید ناب خود ، خواست شرعی ، عقلی و قانونی خود را فریاد می زدند تا بشنود گوش های شنوا و کر شوند خائنین به خون پاک شهدا.